Άρθρα

Κάθε κοινωνικός οργανισμός ή σύστημα, μπορεί να επιτυγχάνει την αλλαγή, επανασχεδιάζοντας τη διαδικασία λήψης αποφάσεων που τον συγκροτούν.

Ωστόσο όλα αυτά τα κρίσιμα χρόνια αλλά και χρόνια πριν, αναδεικνύονται κατά συρροή πολιτικές θέσεις, κοινωνικές αναλύσεις και παρεμβάσεις, επισήμως και ανεπίσημα σε φυσικές και ηλεκτρονικές συζητήσεις, που προσπαθούν να ερμηνεύσουν και να δώσουν λύσεις στις κοινωνικές ανάγκες οι οποίες τείνουν όλο ένα και περισσότερο σε κοινωνικά αδιέξοδα. Είτε αφορούν σε τοπικό, εθνικό ή υπερεθνικό επίπεδο, τεχνικό έως πνευματικό, κατορθώνουν να διαμορφώσουν συμπαγή αφηγήματα ή να αναβιώσουν προϋπάρχουσες προκαταλήψεις. Αυτό που χαρακτηρίζει τις επικρατέστερες, προς το παρόν, είναι η εστίαση τους σε αποτελέσματα και σε συνέπειες παρά στις αιτίες και τις αφορμές, ενός εκτροχιασμένου για τα καλά πλέον πολιτικοκοινωνικού μηχανισμού. Παράλληλα μέσα στους χώρους των πολιτικών ιδεολογιών αλλά ακόμα και ορισμένων τομέων εξειδίκευσης παρατηρείται να περιορίζεται η ικανότητά μας να αντιληφθούμε τη συστημική φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Όσο οι θέσεις αυτές και οι προτάσεις αδυνατούν να αναγνωριστούν ή να εφαρμοστούν ευρύτερα, τόσο προβάλλουν την εσωτερική ανεπάρκειά τους γενικευμένα σε ολόκληρη την κοινωνία. Συχνά οι αναλύσεις και οι προτάσεις διαμορφώνουν εμμονές στις σχετικές κοινότητες, που φτάνουν ως πεποιθήσεις μισαλλοδοξίας και απαξίωσης προς το κοινωνικό σύνολο ή οποιοδήποτε υποσύνολο που διαφοροποιείται. Επίσης εξυπηρετεί να παραβλέπεται το γεγονός ότι ευρύτατες κοινωνικές ομάδες αδυνατούν να βρουν την πολιτική τους έκφραση και έμπνευση και αποστασιοποιούνται ή συμβιβάζονται συστηματικά στο μη χείρον βέλτιστον.

Ο πιο καίριος μηχανισμός, της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, δηλαδή το ποιος, πώς και γιατί αποφασίζει, που σημαίνει το «Πολίτευμα» σύμφωνα με την ώριμη πολιτική διανόηση της ιστορίας του τόπου μας, παραμένει ένα άβατο.  Τελικά τα ουσιώδη ζητήματα της πολιτικής που καθορίζουν τη ζωή και το μέλλον μας, μένουν στα αζήτητα επιτρέποντας τα κοινωνικά αδιέξοδα να παγιώνονται.

Οι πολιτικοί χώροι και οι μέχρι σήμερα ιδεολογίες τους δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς να απλουστεύσουν την πραγματικότητα αλλά και χωρίς να ενθαρρύνουν τον κοινωνικό διχασμό. Η επίδρασή τους τείνει να περιορίζεται στην καθοδήγηση και τον εγκλωβισμό της πολιτικής σκέψης και τη σπατάλη ενέργειας των συλλογικοτήτων σε διεκδικήσεις μόνο των συμφερόντων που συνδέονται μεταξύ τους. Η συστηματική αδυναμία τους να επεξεργαστούν τους ίδιους τους πολιτικούς θεσμούς και την λειτουργία του πολιτεύματος μας, είναι από αφελής έως ύποπτη. Η συνέπεια σε μία πολιτική ιδεολογία τελικά προδίδει όλο ένα και περισσότερο στην πράξη την πολιτική ελευθερία της κοινωνίας – καθώς περιορίζει την ελευθερία και την κριτική σκέψη των επιλογών ανάλογα με τον χρόνο, τον τόπο και τις συνθήκες. Η πίστη στους πολιτικούς χώρους μας οδήγησε να εναποθέτουμε τις βάσεις της πολιτικής μας ζωής, δηλαδή στο ποιος και πώς παίρνει τις αποφάσεις σε κλειστά δίκτυα ισχύος. Την ίδια στιγμή τα μεγαλύτερα δίκτυα ισχύος όλων, του δικομματισμού και των επενδυτών του, οχυρώνονται επιδέξια φροντίζοντας «νομίμως» τη μετάλλαξη κάθε πολιτικού θεσμού σε θεσμούς ολιγαρχικού τύπου με έντονη δημοκρατικοφάνεια. Βασικές αρχές της Δημοκρατίας όπως η ισηγορία, η ισονομία και η συμμετοχή των πολιτών στην πολιτική απουσιάζουν καθοριστικά από τους ίδιους τους συνταγματικούς θεσμούς της χώρας. Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η οποία δεν εξασφαλίζεται επίσης συνταγματικά, μένει στα αζήτητα όπως και η διαφάνεια της οικονομικής διαχείρισης των κομμάτων ενώ την ίδια στιγμή ψευδονομοθετήματα προσπαθούν να μας πείσουν πως υπάρχει ένα διεφθαρμένο φάντασμα ανάμεσα σε όλους τους απλούς πολίτες.

Η φύση των σημερινών προβλημάτων είναι τέτοια που οι λύσεις τους δεν μπορούν να βρεθούν ούτε από κάποιο τομέα εξειδίκευσης ούτε από κάποια πολιτική ιδεολογία, αλλά από τους ενδιάμεσους δημιουργικούς χώρους που διαμορφώνουν οι σχισμές τους – χώροι που δεν έχουμε την ικανότητα να περιγράψουμε ούτε καν να ονομάσουμε ακόμα. Ουσιαστικές λύσεις θα αρχίσουν να αναδύονται ανάλογα με την ικανότητά μας να επανασχεδιάσουμε τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων – σε όλα τα επίπεδα, από το θεσμικό έως το ατομικό – που θα μας επιτρέπουν να διαπραγματευόμαστε άμεσα και διαρκώς την ευθύνη και την αλλαγή. Τα κοινωνικά προβλήματα προκύπτουν μέσα από ένα σύστημα δυνάμεων που αλληλεπιδρούν διαρκώς και αντί να μαθαίνουμε να εστιάζουμε στις σχέσεις μεταξύ τους μαθαίνουμε να εστιάζουμε στα επιμέρους τμήματά του.

Η διαφορετικότητα, οι ανοιχτές διαδικασίες, η αμοιβαία εμπιστοσύνη, η διαρκής δοκιμή-αλλαγή-δοκιμή και η δημιουργική συμμετοχή των ανθρώπων είναι απαραίτητα συστατικά σε κάθε κοινωνικό σύστημα για να μην σαπίζει. Τα συστατικά αυτά στην πολιτική τα καθορίζει το πολίτευμα και έχουν απαραίτητη προϋπόθεση τη Δημοκρατία και επακόλουθο την διαρκή εξέλιξή της. Πρόκειται για συστατικά τα οποία εν αγνοία μας απουσιάζουν καθοριστικά από τους πολιτειακούς θεσμούς της χώρας μας αλλά ακόμα και την πολιτική και κοινωνική μας πληροφόρηση. Πολιτική παιδεία δεν μπορεί να υπάρξει σε μία χώρα που στη θέση των δημοκρατικών θεσμών υπάρχουν θεσμοί κομματοκρατίας. Ο εκτροχιασμός των τραπεζών αλλά και κάθε είδους μαμούθ του οικονομικού συστήματος που ανατρέπει τις ισορροπίες της κοινωνίας και του περιβάλλοντος μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο από τη συλλογική ευφυΐα.

Οι καταστάσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο μας καλούν να εστιάσουμε στις βάσεις της πολιτικής, δηλαδή στους τρόπους διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων της πολιτικής που καθορίζουν τις ζωές μας και το μέλλον μας. Οι απλοί πολίτες είναι περισσότερο έτοιμοι και ήδη στην κοινωνία των πολιτών πληθαίνουν ενθαρρυντικά τα κινήματα και οι πρωτοβουλίες που εστιάζουν στο Πολίτευμα και στο αίτημα για Δημοκρατία. Ειδικοί, πολιτικοί και διαμορφωτές της κοινής γνώμης είναι αυτοί που δυσκολεύονται περισσότερο να επαναπροσδιορίσουν ή να αμφισβητήσουν τον ρόλο τους και να αναγνωρίσουν τις δυνατότητες της Ελληνικής κοινωνίας – και έτσι αντανακλαστικά ή μεθοδικά καταλήγουν να την τρομοκρατούν ή να την απαξιώνουν.

Η γνώση, η πληροφορία και η φαντασία που αφορά στα Πολιτειακά ζητήματα και το Πολίτευμα, κρίνονται ίσως για άλλη μία φορά στην ιστορία αυτού του τόπου ο πιο καθοριστικός παράγοντας για το μέλλον της πολιτικής σκέψης αλλά και της ανθρωπότητας. Η κατανόηση και ο επανασχεδιασμός των πολιτειακών θεσμών της Ελλάδας από τους πολίτες είναι η ευκαιρία και το στοίχημα που θα ελευθερώσει τη δημιουργικότητα της κοινωνίας.

Πηγή: arriton.gr

Δεν επιτρέπονται σχόλια